woensdag 23 november

foto boven: Bärbel Messmann, a presentation at her workingplace

Diese unbestimmte Licht, es sagt nur weder etwas über die Tags- oder Jahrzeit
noch oder den Ort.
Het doek staat glad als een spiegel.

We rijden over Antwerpen. Eerst zit het niet mee. Ter hoogte van Ternat zou een ongeval gebeurd zijn. Ik maak rechtsomkeert, neem de buitenring die naar Zelzate gaat. Ter hoogte van Kalken, op de autosnelweg richting Antwerpen, besef ik opeens dat ik geen geld bij heb.
40 minuten later passeren we hetzelfde punt, opnieuw richting Antwerpen. Over de weiden en dorpels hangt een dikke laag mist. Cristina Amelia zegt dat ze het prachtig vindt.
In Kruibeke volgt een kort oponthoud. We drinken koffie, ik neem De Standaard door. Een half uur later passeren we Herentals. Voorbij Aachen is nog een oponthoud. Ik telefoneer Bärbel, we zullen wat later zijn, zeg ik.

Het is halftwee als we Rudolfplatz passeren. Het atelier van Bärbel is vlakbij. In de belendende straten is een erehaag van luidkeels gelach.

Georg Seufert, Farbnamenlexicon von A - Z, Musterschmidt Verlag, Göttingen Frankfurt Berlin

Het Farbenlexicon von A - Z, een editie uit 1955, is bijzonder uitgebreid. In dit naslagwerk trof Bärbel het gros van de benamingen die ze gebruikt voor een kleine reeks konzeptualische olieverfschilderijen: blumenblau, milchblau, rosengrau. Het lexicon heeft hier en daar een verwijzing, merk ik, naar het pigment waaraan de kleur beantwoordt en ook heel af en toe een code, HR111 bijvoorbeeld, waarbij ik me voorstel dat vooral iemand die kleuren wil gaan mengen daar wat aan heeft.
Een opsomming van de al of niet natuurlijke ingrediënten ontbreekt. Zo is guttegom een azomethine kopercomplex en Kasselse aarde een mengsel van beenderzwart en synthetisch ijzeroxide terwijl gele oker half gebrand in de versie van Oudt Hollandt een natuurlijke oker is, zonder toevoegingen. Wat we kennen als Indisch geel is een pigment, in zijn oorspronkelijke vorm, dat bekomen werd door van de urine van koeien gebruik te maken, pisgeel, letterlijk, en voor capuut mortuum, een donker en roodachtig bruin, werd, wat de benaming aangeeft, de inhoud van schedels gebruikt, meer bepaald die van mummies, een werkwijze waar ze overigens reeds in de zeventiende eeuw van af zagen omdat de grondstof nu eenmaal niet onbeperkt voorradig was.
Het Farbenlexicon vermeldt Bolusrot: 1. früher unter Bolus, staat er.

Omdat Bärbel de ondergrond glad als een spiegel wil, gebruikt ze keukenpapier om de verf aan te brengen.
Het doet Cristina Amelia denken aan de kleur van een eendenei.

Het volgende oponthoud is in Ehrenfeld, in de Nussbaumerstrasse, op huisnummer 21. Van de Nussbaumerstrasse, of Notelaarsstraat, het meervoud, kan je je makkelijk voorstellen dat er een tijd geweest moet zijn, toen het al donderde in Keulen, dat ze er niet was. We parkeren pal voor huisnummer 21, diagonaal over het voetpad, wat hier een gebruik lijkt te zijn, en stappen uit. Ik bel Doubrawa. Yes, zeg ik, we've been looking for 21 for at least an hour, we couldn't find it; now Cristina Amelia and me indeed are in front of a house with number 21; may I ask to check if you are around.
A window opens and that funny head pops out. 'Ladies...,' it says.

words

Entwurf fuer eine endgueltige Aussauge Suprastas SW3
blaue Folie 5000 Bl. Makingofilm Karten 1996/97 Lacke Farben
"Neue Orbis" O.K. Model "Nachrichtensprecher Tisch"
Perlim DILMOOR extra vergine Achtung, jetzt kommt ein
Karton! 10 Finger Abdrücke rote und blaue Hase And later about Dibbets:
it at last became so minimal that he disappeared.

foto's: without the artist and with

Cristina Amelia and Reinhard Doubrawa get entangled in a conversation on how it would be if there was no public at all.
Maybe my relation to the public has changed during the years, Reinhard admits.
What sort of public, he later asks.
Later, nearing the Kingdom of Brussels, Cristina Amelia says that it is a social thing. There's no art without the social thing, she says. Ik wijk uit naar de middenstrook, op het derde baanvak vlammen drie vier auto's voorbij. Well, I don't agree on that, zeg ik, there's no need for art to be social. Anyone on his own may be in dialogue with something and a conversation or dispute between two or more individuals may just as good end in the reverse, that of two or three or more endless monologues.
Reinhard herinnert zich dat hij tijdens een meerdaagse workshop aan het begin van de tweede dag het gevoel kreeg dat hij op zijn gewoontes terugviel en zich tegelijk begon aan te passen aan wat hem door de anderen opgedrongen werd: I started to stick to my rituals and adapted to those of the others.
The chance and risk of misundertanding.
'And when does that influence start?' Beuys seems to be forgotten.

We dine nearby, at Essers. Ik herinner me dat er op de autosnelweg tussen Antwerpen en Aachen een vrachtauto met dat opschrift reed.

Het is halfacht als we via Innere Kanal over de Rijn naar Deutz rijden waar Oliver Kunkel en wat kompanen in een fabriekspand resideren. Het is het stadsdeel waar de generatie van Dokoupil verbleef. Autosnelwegen en fabrieken domineren de skyline.