woensdag 15 november 2017

foto

To return to the colportage phenomenon of space: we simultaneously perceive all the events that might conceivably have taken place here. The room winks at us: What do you think may have happened here? Connection between this phenomenon and colportage. Colportage and captions. To be understood as follows: think of a kitschy oleograph on the wall, with a long strip cut out from the bottom of the picture frame. There is a tape running through the batten, and in the gap there is a succession of captions: "The Murder of Egmont", "The Coronation of Charlemagne," and so on. [Walter Benjamin, On Hashish, p. 28; Harvard University Press] Een woord dat ik niet plaatsen kan: colportage. Ik ben vergeten wat het betekent of weet niet wat het betekent, het wordt een kleverig woord, ik krijg het niet weg, het blijft aan de oppervlakte plakken.
Collins Cobuild, English Language Dictionary [helping learners with real english], ik heb de vierde druk uit 1991, heeft het niet, waar colportage had moeten staan staat colt, colt, A colt is a young male horse, en de Cambridge International Dictionary of English [guides you to the meaning] heeft het evenmin, ook hier colt: a young male horse under the age of four. Oxford online kent het woord maar heeft er geen definitie voor. Cambridge online kent het niet. In de van Dale, in het eerste deel, figureert het wel: colportage het colporteren, het aanbieden langs de huizen, vooral van publicaties en huishoudelijke artikelen, colportageboekhandel tak van de boekhandel die zich toelegt op het uitgeven van goedkope romans, populairwetenschappenlijke werken enz. in afleveringen, syn. colportagehandel, [sinds decennia de loef afgestoken door prime time televisie], colportageroman roman in zeer goedkope afleveringen, colporteur iemand die colporteert, er zijn beroep van maakt.
In de fifties, sixties en seventies was het een vrij algemeen verspreid fenomeen. In de huishoudelijke kring, die als ik het goed heb als matriarchaat gedefinieerd zou kunnen worden, de vrouwen hadden het woord, de mannen een baantje, mijn vader een snor en een baantje (in Gent had hij voor een scheepswerf gewerkt, begin jaren vijftig vermoed ik, waar hij ontslagen werd nadat het schip - waarvan hij de plannen had moeten uitvoeren - zonk nog voor het goed en wel de haven verlaten had (Saboteur, Hitchcock, 1942)), hadden we opeens een elektrische fruit- en groentenpers die tot groot jolijt van het jonge volkje spoedig voor het maken van banana shakes gebruikt zou worden, en wat later ook een steenkoolhandelaar die goed kaarten kon en als eerste op het idee kwam om de kinderen op oudejaarsavond een enveloppe toe te stoppen, een witte enveloppe, een enveloppe die we open te scheuren hadden en waarin zich steevast een briefje van 100 BF,- bevond. De man werd op handen gedragen.
Hij is de man op de foto. Vittel, 1949, ansicht afgestempeld op 24 augustus 1949, weliswaar niet exact de steenkoolhandelaar die wij hadden, maar ongemeen zuiver hetzelfde type, iemand die van deur tot deur bij de dames langsgaat, zij hebben het huis, de echtgenoot het baantje, en stofzuigapparaten slijt. De foto wekt onvermijdelijk de indruk dat (A) geen van beide dames zijn echtgenote is, (B) beide dames, (C) de ene dame zijn echtgenote en de andere dame zijn moeder is, (D) de ene dame zijn echtgenote en de andere zijn maitresse is.

Rare foto. Naoorlogse in 1949 vanuit Vittel verstuurde ansicht met een panoramisch spectrum van de overdekte promenade van het kuuroord. Foto 624, VITTEL, Les Galeries de Cure. Verstuurd naar een echtpaar dat dan in Gent in de Bevrijdingslaan woont, op huisnummer 51. Foto vermoedelijk uit die periode, net na wereldoorlog twee. Rope van Hitchcock geeft 1948. RCA heeft net de eerste single op de markt gebracht, in de Groene Amsterdammer verschijnt het eerste Nederlandse cryptogram, hier en daar een slachtpartij, een wapenstilstand, op 25 maart het eerste nummer van Paris Match, Nederland annexeert Duits grondgebied, de Bondsrepubliek Duitsland en de DDR worden getest, de eerste hitparade, de eerste Sovjet-atoombom en Mao Tse Tung treedt aan als eerste voorzitter van de Chinese Volksrepubliek, bijna alsof in 1949 alles voor het eerst gebeurt.
De foto is caleidoscopisch. X vraagt zich af wat het meisje aan het doen is, het oudste van beide meisjes. Voor X is zij de sleutelfiguur en het trio voorin rechts net vanwege te voor de hand liggend een inferieur element.
Y vraagt zich af waarover praten ze. Y studeert fotografie. De foto, besluit ze, is onevenwichtig. Geen richting, geen idee van locatie, gebouw, van de mensen die zich her en der in beeld bevinden. De meisjes voorin links, wat doen ze, het trio, hoe zit het met het trio, horen de meisjes bij een van de dames? En die personen in de gaanderij, waarbij uiteraard eerst en vooral het tweetal voorin opvalt, de snuiter in short met colbertje en stropdas, die, zoveel is duidelijk, net als de meisjes en de handelaar in nylonwaren de zich buiten beeld bevindende fotograaf in de smiezen hebben. [ ] Een van de interessantste elementen, onopvallend, bijna alsof het er niet is, zit achterin de foto. Op een van de banken in het park zit een man. [ ]

that the world always remains the same (that all events could have taken place in the same space). Despite everything, that is rather a tired, faded truth in the realm of theory [Walter Benjamin, op. cit. blz. 29] Het protocolaire residu van een experiment met hasjiesj dat op 18 december 1927 plaatsvond. Het tijdstip is niet helemaal onbelangrijk, drie uur na middernacht. 4. [ ] Great horizontal extension of the apartment. Suite of rooms, from which music is coming. But perhaps also dread of the corridor./ We weten niet waarover ze het hebben. De vrouw die zich links van de maatpakpinguïn bevindt, op de foto ter rechterzijde, half uitgewist, stevig gebouwd, vlezige dijen, [The best you could say about her was that she had a generous bosom, but even that had its faults, [ ] at first glance one got the impression that there were not two individual breasts growing out of her body but simply one big loaf of bread], maar wat Dahl over Miss Tottle schrijft [Roald Dahl, The Bookseller; Collected Short Stories, p. 715] gaat niet op voor de dame op de foto, haar blik, voor zover dat uit de foto op te maken valt, is gedempt, lusteloos bijna, ze heeft haar aandacht half bij de meisjes, half bij wat haar man opmerkt of voorleest [in de veronderstelling dat de handelsreiziger, damesondergoed, nylon, banana fish, stofzuigers, inderdaad haar echtgenoot is] en de handtas, de plaats waar de handtas zich bevindt, lijkt aan te geven dat ze pas een ogenblik eerder plaats genomen heeft of van plan was om iets anders te doen, wat de fotograaf verhinderde. Ze praten. Waarover ze het hebben, weten we niet. De oudste van beide meisjes stopt iets in haar mond, slaat een vliegje weg, wil liever niet gefotografeerd worden [is zeer geïntimideerd door het grote op een driepikkel geplaatste fototoestel]. De houding van het meisje is geen pose, wat trouwens ook geldt voor het trio, ze poseren niet of doen wat de fotograaf hen met enige nadruk vroeg, om vooral niet te poseren zodat het tafereel er spontaan zou blijven uitzien, waarmee ze aardig wegkomen. De mannen in de gaanderij poseren evenmin, zij kijken toe. [ ]

Geen opmerkingen: