donderdag 26 april

10u

Dirk heeft twee handlangers ingeschakeld. Iemand is met het schilderen van de losstaande houten wand begonnen. Het wordt badkamerblauw. De andere persoon is bezig met de betonmolen. Er is net een eerste lading beton aangemaakt.
Dirk vraagt Johan, die er ook wel wat van afweet, of hij niet te veel keien aan de specie heeft toegevoegd. Eigenlijk wel, vindt Johan.
De beton is voor de moule bedoeld die plat op de vloer ligt en intussen helemaal werd afgewerkt.
In de corridor treffen we Joost aan. Peter komt vanavond pas. Er is eenzelfde animo als tijdens het brainbox project.

In de auto - een donkerbruine Volvo V70, bouwjaar 2006, die roodachtig oplicht in het zonlicht - zitten we midden de finale van Don Giovanni van Mozart, een versie uit 1984 van Bernard Haitink met een zekere Thomas Allen als Don Giovanni. Het is het moment waarop El Commandatore de Bühne betreedt en Leporello als een angsthaas onder de overdadig met spijs en drank bemande tafel wegduikt: 'O padrone... O padrone...', zingt hij.
De finale, zoals bekend, is in een donkere toonzetting, de dreiging naar de climax van de fatale ontknoping wordt langzaam opgebouwd. We rijden de autosnelweg richting Antwerpen op. Het landschap is een eindeloos ver uitgerokken prentbriefkaart van in sappig zonlicht ondergedompelde Canadese populieren en berken en wilgjes. Het vee is onopvallend aanwezig, figuranten in een weids panorama van groene vlakken. De beltoon van een gsm. Die van Johan.
''t Is wat met die toestellen,' mopper ik, 'dat laat je geen vijf minuten met rust.' Johan attendeert me op een interessant object dat zich op bescheiden manier voortbeweegt tussen de de vele honderden trucks die een hoge wand optrekken tussen de andere voertuigen en het landschap. Het had een werk van Morrens kunnen zijn, van Bijl, van Delvoye desnoods: een tuinhuisje - Convoi Exceptionel - dat in noordelijke richting over het rechterbaanvak schuift.

11u - Berchem

In de Lange Pastoorstraat is een parkeerplaats ter hoogte van huisnummer 34. Er staat een intrigerend boompje. Het gelijkvloers van huisnummer 34, een modern in donkerrode baksteen opgetrokken flatgebouw, is afgeplakt met krantenpapier. EPO bevindt zich een eind verderop, ter linkerzijde. Op het straatdek liggen de afgesneden of afgescheurde papierresten van een lading die amper een ogenblik eerder in- of uitgeladen werd.
Steven, bevoegd over de distributietak van EPO - een firma die de edities van ondermeer Voetnoot en Coppens & Frenks verdeelt - brengt ons naar een lokaaltje op de eerste verdieping. Het venster geeft uit op een dakpanorama. Een zwartwitaffiche met bovenaan, in knalrode letters, FESTA en onderaan AVANTI (de eerste letter versmolten met het hamer & sikkelsymbool) domineert de muur ter linkerzijde - rechterzijde voor het Hoofd van de crox-publicaties en Steven, die naast hem plaatsneemt. De foto toont een arbeider die met een gekromde sleutel een stelling aan het bouwen is. 'Korte broek,' anaylseert JDW, 'lekker weertje, kort geschoren. 4, 5 en 6 september 1998. Feest van de Communistische Partij.'
'Ik ben zelf eens op het Feest van de Communistische Partij terecht gekomen,' voegt hij er ter verduidelijking aan toe, 'in Pisa.'
Aan de muur ter rechterzijde, waar een openstaande deur op een van de vele belendende kantoorruimtes uitgeeft, is een prikbord met informatie voor intern gebruik. Een kleine affiche prijst LONDEN aan, voor de fans. Er is een A3 waarop van alle werknemers naam en geboortedatum vermeld staat, zonder jaartal. De verjaardag van Bertje Van Oss, contactpersoon die ons door Frank van de Russische boeken aanbevolen werd, is 22 september. De lijst telt van Boogschutter, Weegschaal en Leeuw telkens drie werknemers, van het type Waterman twee, vier Maagden en ook een Vis. Sollicitanten van het teken Ram maken bij EPO een slechte beurt.

11u50 - een kruispunt ter hoogte van de Van Rijswijcklaan

Er deed zich een ongevalletje voor - een vers ongevalletje, nuanceert JDW: een donkerblauwe auto - van het type Renault - die tegen de achterzijde van een Ford Mondeo aanbotste. Door het ongeval, dat midden het kruispunt plaatsvond, is de doorgang naar het Zuid hermetisch afgesloten.
JDW analyseert de feiten. 'Licht frontaal. Links gekneusd. Geen slachtoffers op het eerste zicht. Man in zwart maatpak neemt papieren door.' De bestuurder van de Ford Mondeo is een dame. De Mondeo kwam er met een schram of een bluts van af. Het donkerblauwe voertuig is er erger aan toe. Een dame in een zwarte jurk met toonaangevend kraagje onderhoudt zich met beide bestuurders en neemt vervolgens het zebrapad naar de oostelijke zijde van de Van Rijswijcklaan. Wat verderop stapt ze op de ingang van een kantoorgebouw toe.

Op het terras van Entrepot du Congo nemen we de typologie door.

14u

In de Burburestraat komt iemand aanstappen. Het is Johan De Wilde. Hij praat tegen een klein apparaatje dat hij tegen het linkeroor aangedrukt houdt.

UITBREIDING VAN HET GRAMMATICALE POTENTIEEL DER NEDERLANDSE TAAL MET ENIGE HONDERDDUIZENDEN TREFWOORDEN

'Hier is de Verlatstraat.' We hebben net de nieuwste expo van Tuymans bezocht. En daar, darer - daarst, een boogscheut verwijderd, Galerie Van Laere.
We nemen een kijkje - ze hebben werk van Provoost - en stappen door naar het plein.
Niets nietser nietst. Toch tocher tochtst. Nooit nooiter nooitst.
Onwaarschijnlijk. Een nog onwaarschijnlijker scenario, het onwaarschijnlijkste scenario: de grammaticale BN-vermenigvuldiging is op elk woord van toepassing en zorgt bovendien voor een vloed aan nieuwe woorden en verwantschappen:

Desalniettemin desalnietteminner desalnietteminst
Waalse kaai Waalsere kaai Waalste kaai
Wiel wieler wielst
Sven Svenner Svenst
Tuymans Tuymanser - de tot in den treure getuymanste Tuymansen, Tuymanser dan Tuymans' Tuymansen
'U ziet, het systeem werkt, het is werkelijk op alles van toepassing,' poch ik.

'Zebrapad zebrapadder zebrapadst,' merkt Johan op. 'Kerk kerker kerkst.'

We bevinden ons intussen in een verkeersstroom richting Boom. Desolaat, deprimerend gebied. Trucks racen in het withete zonlicht over de Boomse Steenweg die, dat is bekend, tot de flitspalendste van het land behoort.
Tussen Gent en Eeklo kennen ze er ook wat van. Het zebrapadst echter zijn de zebrapaden van de Boomse Steenweg.

'Met hoed heb je heter,' bedenk ik opeens, 'de betere hoed - en hest. Hiermee wordt topkwaliteit bedoeld.'
'Blad geeft blater en blast.'

We parkeren op de bezoekersunit van Neorec Signs, een firma gespecialiseerd in fotoprints op aluminium.
'Hest,' herinnert Johan zich, 'is paard in het Noors. Hest.'

15u45 - de weg terug

'Grote kans dat we in een file terechtkomen.'
'Kwart voor 4?'
'Ja, de kans is groot.'
'Zeker op een vrijdag.'
'Het is geen vrijdag.'
'Dat maakt de opmerking niet minder geldig. Kijk. Het was een Peugeot daarstraks, bij het ongeval.'
'Was het een Peugeot?'
'Ja, een 704.'

Op de ring belanden we net voor de Kennedytunnel in een file. Geen file van betekenis. Om volstrekt onverklaarbare reden brengt Johan het woord hottentottententoonstelling te berde.
'Hottentottententoonstelling. Het is lang geleden dat ik dat woord nog uitgesproken heb.'
Het gesprek komt op de Dikke Van Dale waar ze tegenwoordig ook termen als 9/11 in opnemen maar 1302 - een net zo vaak gebruikte tijdsaanduiding - niet. Om het niet over de grote pandoering van 1304 te hebben.

'En de file aan de overkant,' merkt Johan op.

21u18 - croxruimte

In crox2 hangt een geur van verse cement. De moule is tot de rand met beton gevuld. Over de grijze specie zweemt een vochtlaagje. Het oppervlak van het werk vertoont een grillig marmerpatroon. Het is heel erg mooi. Indrukwekkend. Het gewicht alleen al. De vorm, het binnenwerk, de geur, de houten frame om het gewrocht. Een vorm met spektakelwaarde. Een vorm met het gewicht van een vorm.
De los staande wand, merk ik, is afgewerkt. Het grijsachtige blauw is een delicatere nuance dan aanvankelijk in te schatten viel. Het is geen badkamerblauw. Het benadert Koningsblauw in zijn meest lichte versie, die van Schminke.
Op één van de tafels, waarop een op een riool lijkende koker geplaatst werd, staan vier lege flesjes pils. De banaan vertoont bruine vlekken. Een flesje plat van 50cl, leeg, het dopje ligt ondersteboven op het tafelblad, en een volle nog niet aangeraakte fles. Zeven witte plastic bekertjes bevinden zich vlakbij de wijd opengesperde opening van de rioolbuis. Drie bekertjes zitten bovenop in elkaar en vormen een torentje. Er is een plankje. Eén van de bekertjes staat op het plankje waarop ook een vel quarto ligt met een in blauw handschrift aangebrachte berekening:

400 /16 = 25

1300 /16
128 81 = 80
20

700 /16
64 40
60

1 kubieke meter > 2500 kg
400 kg cement
1300 kg keien
700 kg zand

50 kg cement
1 kruiwagen zand
2 kruiwagens kei

Op de notitie ligt een rood en geopend - open getrokken - plastieken riempje.

In de corridor is Joost aan het werk. De display is nog niet helemaal afgewerkt. Het ding reikt tot in crox3.

Dirk Zoete komt aanstappen. Hij is moe. Van het badkamerblauw dat geen badkamerblauw is, weet hij dat het blauw, geel en wit is.
Hij gaat aan het werk, hurkt en strijkt de nog vochtige betonlaag glad met een breed truweel.
Ja-ja-ja. Tot zeven uur zijn ze bezig geweest, tot alles opgekuist was. De betonnen stukken, die op rioolbuizen lijken, blijven op de tafels, de tafels komen wel op een andere plaats terecht en worden afgewerkt met een op maat gezaagd tafelblad.
Alles is vers, vers uit het atelier, zeer recent.
Met een gelijkmatige beweging strijkt Dirk de natte bovenlaag over het massieve corpus van het betonnen object.
De houten kast - die voorlopig nog in de andere ruimte staat - komt hier te staan, daar ergens, darer, daarst.
Op de schappen komen met schoenen gemaakte broden terecht. Het zijn schoenen die van brood gemaakt zijn.

In de kubusruimte is op een emmertje na alles opgeruimd.

'Zijn dat toevalligheden?' vraag ik.
Of het toevalligheden zijn. Eén van de betonobjecten, een uitvergrote cirkelzaag, vertoont vlekken die lichter van toon zijn. Binnen de strakke vorm van het object tonen ze een grillig en zo op het eerste zicht willekeurig patroon dat op dat van olievlekken lijkt.
'Ja, het zijn toevalligheden,' zegt Dirk. 'Dat is zo met beton. 't Is altijd anders.'