encyclopedie van een dag

ompax Ompax spatuloides. (Roelf Bolt, Leugenaars & vervalsers, Een kleine encyclopedie van misleiding, blz. 295-296; Querido 2011) 'Staiger spreekt zijn teleurstelling uit over het feit dat hij het exemplaar niet in levenden lijve heeft kunnen aanschouwen, in plaats van gebakken. Schouderophalend verklaren de gevangenen dat het geen zin heeft om op een nieuw exemplaar te hopen: het duurt soms wel een maand voordat weer zo'n vis gevangen wordt. Staiger maakt er het beste van. Hij schetst zorgvuldig diverse aanzichten van het dier en eet er daarna smakelijk van. ( ) In de jaren daarna wordt door sommige ichtyologen ernstig getwijfeld aan het bestaan van de Ompax spatuloides, terwijl andere de vis in hun gidsen opnemen 'daar de aannemelijkheid van het vinden van glansschubbigen in de wateren van Queensland wordt bevestigd door enkele eminente naturalisten'. (Whitley, 1933) Het duurt meer dan een halve eeuw voordat de waarheid rond de Ompax boven water komt, bijna zes decennia waarin geen enkel exemplaar meer gevangen wordt. Op 6 augustus publiceert een krant in Sidney, The Bulletin, een artikel van een auteur verscholen achter het pseudoniem Waranbini. Met genoegen herinnert de schrijver zich die ochtend in 1872, toen Staiger een samenraapsel kreeg voorgezet met de kop van een longvis, het lichaam van een mul en de staart van een paling. (De door Staiger gemaakte tekeningen tonen een kop die vrijwel zeker afkomstig is van een geep of van een vogelbekdier. Vermoedelijk vergist Waranbini zich hier.) De classificatie Ompex spatuloides /te verwaarlozen tikfout, nvdr/ bezorgt de bewoners van Gayndah-Station jarenlang plezier. Als iets onbekends wordt opgevist, luidt steevast de conclusie: 'Dat moet een Ompax zijn!' (Whitley, 1933)
/Ompax legomenon: foutief aan een bepaald oeuvre of bepaalde tekst toegekende betekenis (foutief waargenomen betekenis)/

sigaretteneter De sigaretteneter. Rook walmt over de glazen van een montuurloze leesbril. Oogcontact uitproberend met alle jongedames die het pad kruisen, waggelt hij naar het straatterras, steekt nog een sigaret op en nestelt zich op de brede richel van het raamkozijn. Of zit hij op pruimtabak te kauwen? Omdat het iets te grote lichaam ongemakkelijk zit en van de ongetwijfeld hoffelijk bedoelde révérence een bargoense buiging maakt, wordt het hoffelijkheidshalve genegeerd. 'Hah... Hah...,' hikt hij, net voor hij welgemutst het pand verlaten zal en oplost nog voor hij de buitenlucht betreedt.

translatio Met Jan komt het gesprek op Language, postmodernisme en imitatie. Van de algemeen geldende begrippen hieromtrent herinnert Jan er zich twee: het imitatio en het aemulatio. Het derde begrip, wat hij zich niet herinnert, translatio, omvat naast het vertalen ook het interpreteren en parafraseren van teksten en werd tijdens de Renaissance als minderwaardig ingeschat. De wiki-page beperkt zich overigens tot teksten uit die periode.

vervalsing Iemand merkt op: We leven in een vervalsing. Het conditio sine qua non van de vervalsing: media en politiek.

voedsel Boekweitpannenkoek met ei, hesp & kaas. Dagsoep: groentensoep met kervel. Lauwe salade met warmoes en seitan. Een mix van geroosterde noten. Salted rice chips. Vanille-ijs met rode vruchten.

vogelbekdier > ompax