A cage went in search of a bird²
Halfelf. Avond. Je kan er gif op innemen dat Weltschmerz ook in Les revenentes het karakter van een slagschaduw heeft, als pirouette die slagschaduw is; bijna twee en een halve eeuw sinds het zich voor het eerst als Weltschmerz voordeed; een wolk, de aleatorische indifferentie van die wolk, voetstappen en nachten waarin je alleen nog voetstappen hoort, tot alles wat je had kunnen ondernemen oplost in het vacuüm van theorie.
Buiten, op het terras, staan drie individuen min of meer pal voor de deuropening –in gure omstandigheden, waarover een andere keer meer; wolkjes krullen over de opstaande rand van de halsopening van de donkere, bijna tot de enkels reikende jassen; ze roken, kijken niet om als ik achter het groepje door het lokaal betreed; wat bultbuffels evenmin zouden doen als zo'n mal stuk ongeregeld van een baviaan langszij komt. In het lokaal is het uren eerder begonnen concert op kookpunt, een soirée met alten, sopraantjes, mezzo, tenoren, dat zijn de stemmen, geen bariton hoor ik, everyone has heard of the beauty of the scenery geen bassen. the beauty of the scenery near Botofogo Zo'n winteravond als op een nacht een reiziger –die zijn stem niet aan het ensemble toevoegt; de vocaaltjes zitten doorgaans in groepjes van twee of drie aan de her en der in het lokaal opgestelde tafels.
Alle stemmen met een min of meer identieke toonhoogte herleiden tot één stem van die toonhoogte (sopraan . . . mezzo . . . tenor . . . alt . . . geen bas, geen bariton) is uiteraard niet aan de orde, zou het geroezemoes dempen, geroezemoes dat zijn karakter net aan die curieuze hyperbool van de dualis ontleent, een meerstemmig tweevoud van keel- en darmkwaaltjes. Niet één stem dus, of van elk toonequivalent die ene stem, maar een onbepaald aantal stemmen –en bepaald of onbepaald geen zoekterm : het exacte aantal [had dertien, zeventien [voorlopig, zeer voorlopig, of had negentien kunnen zijn (& had ook alleen voor die reeds duizend keer geschreven partituur betekenis gehad kunnen hebben); geen exact aantal kortom [een onbepaald aantal stemmen, wat Van Dale geroezemoes noemt, (het; g. mv.) geluid van druk gewoel, m. n. van vele tegelijk klinkende stemmen, Perec : discussion à deux, discussions à trois, discussions à plusieurs³, [ ] waarbij het karakter van de uitvoering –die nooit dezelfde is hoewel het elke avond wel min of meer hetzelfde stuk oplevert– niet door de vele in overweging te nemen gespreksonderwerpen bepaald wordt, maar door het totaal van de aanwezige stemmen . . . En wat opvalt, meteen nadat ik met het schriftje en een net tot boven de helft van het glas gevulde crianza aan een tafel vlak bij de gaskachel plaatsneem, het schriftje opengooi, kleine ronde tafel, drie stoelen, The Voyage of The Beagle als alternatief, is dat het ensemble dit keer alten en sopranen voorin heeft, van een tafel vlakbij: studentes, van die tafel vlak bij een andere hoek van de kachel: dames, en van een groepje dat aan de lange tafel onder de foto's van Miles en Holiday plaatsnam. Hoge tempi. Tempi altijd hoog, allegretto, vivace, scherzando; geluid van druk gewoel is niet vertrouwd met andante quasi lento. Technisch gaat het om curves, waarbij het al bij al weinig uitmaakt of een alt of een mezzosopraan het te berde brengt, die onafgebroken in ritmische gestuurde patronen dooreen tuimelen⁴ –elke curve –of lijn– een begin, een kort of lang verloop, een eindpunt, zonder dat je duidelijk had kunnen noteren wanneer en waar het begint.[ ]
1. Charles Darwin, The Voyage of The Beagle; Dent & Sons 1959; blz 11.
2. Franz Kafka, The Blue Octavo Notebooks; Exact Change 1991; blz 87.
3. Georges Perec, Tentative d'épuisement d'un lieu parisien; Christian Bourgeois, 1975; blz 18.
4. Bien avant que l'écriture fût inventée, bien avant même que la figuration pariétale fût pratiquée, quelque chose a été produit qui distingue peut-être fondamentalement l'homme de l'animal : la reproduction intentionnelle d'un rythme : on trouve sur certaines parois d l'époque moustérienne des incisions rythmiques – et tout laisse à penser que ces premières repésentations rythmiques coincident avec l'apparition des premières habitations humaines.
[Roland Barthes, L'obvie et l'obvus; Seuil; blz 82.
ook in een vogelkooi, een kudde bavianen, op een met lavendel beboste rotshoogte, in pre-industrieel regenwoud. Eén van de meisjes tekent.
Met morsigrood vetkrijt kleurt ze het bierviltje waarop een glas stond; als ze hiermee klaar is, plaatst ze het lege glas weer op het bierviltje en komt het gesprek op de betekenis die het voor haar heeft.
multiritmische patronen Misschien had je de stemmen, mits je over een absoluut gehoor beschikt? in kaart kunnen brengen : daar een alt . . . een glissando, high pitch low pitch –het stemverloop : snel, traag, hortend, gestommel, abrupt, een pauze –zacht luidkeels scherp mollig donker gekruid dun helder; & dan ook patronen aan die niet zichtbare partituur toevoegen; iemand die de ander onderbreekt of die ander net laat uitspreken en pas dan zijn of haar antwoord formuleert, stemmen die exact op hetzelfde moment aanzetten, een ritmisch-dierlijk keelgeluid, r r r r r r r r r r r, onomatopeïsch gewoel, Iemand roept : Alexandraa Alexandree, nog iemand : Als ik me niet goed voel, kleurt alles zwart. En ze zijn allemaal zo. En alles is waar. En alles bij elkaar opeens toch [ik zak weg in het geroezemoes . . .
een adagio vivace Het vijftiende en laatste strijkkwartet van Shostakovich, wat ik van alle strijkkwartetten, niet alleen die van Shostakovich, wellicht het vaakst beluisterd heb: 1. Elegy : Adagio – 2. Serenade : Adagio – 3. Intermezzo : Adagio – 4. Nocturne : Adagio – 5. Funeral March : Molto adagio – 6. Epilogue : Adagio. of
iemand die met een kleurloze, nasale stem 'onderdompelen' en wat later 'iets anders' zegt, waar nog iemand,
later, aan een andere tafel, 'maar wel in de vorm van een cadeautje' aan toevoegt. [deur]
Het uitgevoerde werk is altijd een ander werk, dat wil zeggen het werk kan hoogstens één keer, die ene keer en alleen die keer uitgevoerd worden;
en wordt uitgevoerd zodra één van de aanwezigen het hoort;
Als werk (stuk, opus) begint de uitvoering van het geroezemoes zodra minstens één iemand naast of voor of in het geroezemoes plaatsneemt en luistert; de tijdsduur is onbepaald; hoewel het muziekensemble (alt, sopraan, tenor, percussieve elementen, soms een bas, soms de bariton) er vroeg op de avond aan begint en de hele avond en nacht onafgebroken bezig blijft is het concert zonder vooraf bepaald tijdstip. Het kan ook net zo goed niet plaatsvinden.
Het is nooit hetzelfde stuk, maar op een of andere manier wel altijd een bijna identieke partituur.