vrijdag 7 december

Het is een winderige dag, de eerste zin van Der Mann ohne Eigenschaften dondert over het stadje. 's Ochtends neem ik een kijkje aan Sint-Jacobs. Geen Franse edities van Stefan Zweig bij de boekenman, wel een goedkope herdruk van Advocaat van de Hanen, een roman van Van der Heyden. Doet me om een of andere reden denken aan het feit dat Buster Keaton stierf toen hij een spelletje poker aan het spelen was. 'Toen de grote natuurkundige in 1955 de geest gaf,' staat er in het Lijstenboek of het Onmisbare Handboek van Merkwaardige Informatie, 'werd zijn brein in 240 blokjes gesneden en aan specialisten door het hele land rondgestuurd.' Laten we er even van uitgaan, heel even, dat ze het niet over Einstein maar inderdaad over Buster hebben, Buster die zich spits als een jonge twijg tegen de orkaan keert, Buster die onder neervallende huizengevels doorstapt, zich amper bewust van het voorval, Buster die zich uit situaties redt waar wij alleen tijdens een avondje Kleurenwies vrolijk over zouden durven doen. Sequoia is het enige zevenletterwoord dat alle klinkers bevat, dat staat in het Lijstenboek op bladzijde 341. Het Lijstenboek vermeldt ook 7 zonderlinge zaken die zich op zolder afspeelden, het zijn de beroemdste van alle zonderlinge zaken die zich op zolder afspeelden, het kunstsalon van Madame de Pompadour, Chatterton die zelfmoord pleegt, Eduard Douwes Dekker schrijft Max Havelaar en Marconi vindt er de draadloze telegrafie uit. Ook de eerste constructie en demonstratie van het televisietoestel zou op een zolderkamer gebeurd zijn en als de gewapende arm der wet niet tussenbeide gekomen was had Hitler reeds in 1923 op een zolderkamertje zelfmoord gepleegd. Na een mislukte putsch was hij van plan om zich een kogel door het hoofd te jagen maar de politie verhinderde dat.
Het is een tijd geleden dat ik nog eens in het koffiehuis ben langsgeweest. Zo vroeg op de dag zijn er geen vertrouwde gezichten, er hangt een sfeer van après nous la déluge. Bij Slagerij Zwaenepoel is geen activiteit te bespeuren. Op straat stopt een als sandwich uitgedost jongmens me een folder van de Kerstmarkt toe. Gand se réveille. In de Veldstraat zijn de meeste winkels pas open, andere openen de deuren op een later tijdstip. Ik loop bij Schleiper langs en schaf me wat verftubes aan, Mineralbraun is er een van. Olga belt me. We spreken af om bij Claessens in Waregem langs te gaan.
Frips heeft net de deur van de croxpoort geopend als ik op het woonerf arriveer, er zijn al wat bezoekers, Olifant als eerste. Stefaan Loncke en Geert De Waegeneer hebben een projectvoorstel maar kunnen geen beeldmateriaal voorleggen. Een andere bezoeker is zeer te spreken over het werk van Carole Vanderlinden.

16u, Claessens N.V., wereldvermaard producent van geprepareerd schilderdoek met vestiging te Waregem.
Drie basisrecepten: Oliegeprepareerd schilderdoek (Toiles à l'huile), Universele doeken (Toiles universelles) en Krijtgeprepareerde schilderdoeken (Toiles absorbantes).
Het met krijt geprepareerde doek, een combinatie van vlas en linnen, wordt in hoofdzaak gebruikt voor fresco, verneem ik. Het product wordt vooral in Italië verkocht en zou het favoriete soort doek van Dan Van Severen zijn. Het met krijt geprepareerde linnen - overigens van eenzelfde kwaliteit als de andere producten - is absorbant wat grosso modo voor een grijzere toon zorgt.
Met olie geprepareerd schilderdoek is vooral voor de buitenlandse markt, Amerika en Japan. Roger Raveel gebruikt steevast NR. 20, stevig schilderdoek met een fijne weefstructuur. Het basisproduct wordt tweemaal met lijnolie bewerkt, krijgt eerst een laag zinkwit en wordt dan afgewerkt met een laag titaanwit. Vroeger gebruikten ze loodwit waarmee ze een eindproduct hadden dat soepeler was en beter bestand tegen craquelures. Normaal gesproken is oliegeprepareerd doek voor olieverf en universeel doek voor acryl bedoeld. Tegenwoordig is er een tendens om voor beide universeel doek te gebruiken wat niets met de prijs te maken heeft, oliegeprepaard doek NR 66 bijvoorbeeld is per lopende meter amper 13 eurocentiem duurder dan het met acryl geprepareerde equivalent. Het verschil zit in de behandeling, oliegeprepareerd doek met lijnolie, universeel doek met twee grondlagen acryl en twee lagen titaanwit.
De gigantische tafels waarop het doek geprepareerd wordt bevinden zich op het gelijkvloers achterin het fabrieksgebouw. De ruimte voorin is opgedeeld in een stock, die zich ter linkerzijde bevindt waar op een houten platform over een afstand van ruim dertig meter alle variaties in houten rekken opgesteld staan, en een open plaats waar de bestellingen, verpakt in zware kartonnen kokers, op transport liggen te wachten. Er is een bestelling voor een zekere Jarn Og Gler uit Reykjavik (drie dozen) en een andere, dit keer een vijftal met straps samengebonden kartonnen kokers, voor Kristian August uit Oslo.
Het paradepaardje van het bedrijf bevindt zich op de bovenverdieping. Hier heeft Tuymans onlangs een bestelling geplaatst van doek van 3m10 hoog en 40m lang. 4m20 hoog kan ook. De winkel van Ann De Meulemeester is er mee afgewerkt, dit soort doek wordt namelijk niet alleen voor schilderkunstige activiteit gebruikt. De houten trap naar de bovenverdieping zit onder een dikke koek witgrijze verf die ook de houten steunberen bedekt. De zolderverdieping is een gigantische ruimte waarin over een afstand van 50 meter rijen wit schilderdoek, circa 5 meter hoog en 40 meter lang, tussen de nok en de houten plankenvloer opgespannen werden. Tussen de wanden van wit schilderdoek staan hoge trapladders opgesteld. De lijnolie en de witte verf worden met langwerpige, metalen spatels over het doek uitgesmeerd op exact dezelfde manier als pleisterwerk. Het is een arbeidsintensief procédé, eerst twee lagen lijnolie, zorgvuldig uit te strijken, dan het zinkwit, idem dito, vervolgens titaanwit en dus vroeger loodwit maar dat is intussen verboden. Claessens N.V. is het enige bedrijf ter wereld dat schilderdoek van 4m20 op 40m vervaardigt, doek uit 1 stuk, zonder naad, een indrukwekkend en fascinerend spektakel.

Halfzes. Frips zit in de mediaruimte. Op de houten tafel staat een laptop, ze is bezig. De straalkachel doet het dit keer wel, Marc is langsgeweest en er zijn wat bezoekers geweest, een stuk meer dan gisteren. Een zekere Sylvie had een portfolio bij en zou later nog wel eens terugkomen, zei ze. We hebben het even over de vergadering van gisteravond en de beslissing om tijdens herfst 2008 een tweede editie van BRAINBOX op te starten.